پیدایش آتش نشانی در جهان

ساعت دو بامداد روز یکشنبه دوم سپتامبر سال 1666 میلادی در اثر آتش سوزی در نانوایی سلطنتی انگلستان و عدم توانایی در کنترل آن فاجعه بزرگی را در ذهن مردم لندن به یادگار گذاشت و با توجه به چوبی بودن منازل و ارتباط آنها به همدیگر ، وزش بادهای شدید طی شش روز اتش سوزی کل شهر سوخت و در اثر بارش باران سیل آسای فصلی این آتش مهار شد در نتیجه این آتش سوزی 200/13 خانه ویران شد و عجیب آنکه تعداد کشته شدگان این حریق بزرگ فقط شش نفر اعلام گردید...

مقالات اطلاعات عمومی و گوناگون - تاریخچه آتش نشانی در جهان

 بعد از این آتش سوزی و فقدان دارایی و سرمایه جمع کثیری از اهالی ، بدهکاران زیادی به علت عدم توانایی پرداخت بدهی خود راهی زندان شدند و اولیای امور جهت جلوگیری از چنین رخدادها و خسارتهای ناشی از آن به فکر چاره ای افتادند و در نهایت تنها راه حلی که رسیدند بیمه آتش سوزی بود که بعد از بیمه باربری قدیمی ترین بیمه ها به شمار می رود که سابقه آغازین این بیمه به قرن هشتم درکشور بلژیک بر میگردد .

 
در این کشور افرادی بودند که در ازای دریافت مبلغ معینی از زارعان خسارات ناشی از آتش سوزی و خسارات وارده به دامهای آنان را جبران میکردند در قرن یازده در اروپا اتحادیه هایی که «گیلدها » نامیده میشدند جبران قسمتی از خسارتهای آتش سوزی را به عهده گرفت و این اتحادیه ها بر اساس اصول تعاون و همیاری تشکیل شده و خسارتهای ناشی از حوادث مختلف را که به افراد عضو وارد میشد به عهده می گرفتند و در ابتدا این کوششها به صورت جمع آوری اعانه و در مراحل بعدی تأسیس شرکت تعاونی بود .
 

برای نخستین بار در سوم دسامبر 1591 تأسیس آتش سوزی به مفهوم امروزی در شهر هامبورگ اتفاق افتاد . این موسسه ، صندوق آتش سوزی شهر هامبورگ نام داشت.
 

یکسال بعد از حریق بزرگ لندن در سال 1667 میلادی ، تأسیس مؤسسه های بیمه رونق خاصی پیدا کرد .درست یکسال بعد از آتش سوزی بزرگ لندن شخصی به نام « نیکلاس باربون» مؤسسه ای را تأسیس کرد که منازل را در برابر آتش سوزی بیمه میکرد . نکته جالب اینجاست که این شخص پزشک بود اما از آنجایی که در فعالیتهای ساختمانی سود بیشتری موجود بود ، به این قبیل امور روی آورده بود.
 
البته  علاوه بر این مؤسسه ، مؤسسات دیگری نیز تأسیس شدند که هر یک ویژگیهای خاص خود را داشتند . بطور کلی بین این سالها تا پایان قرن هفدهم ، در انگلستان چهار مؤسسه بزرگ بیمه تأسیس شده بود.

 شرکتهای بیمه و خطر ورشکستگی

نخستین موردی که شرکتهای بیمه را با مشکل روبرو ساخت ، مسأله سوء استفاده از بیمه بود . بدین شکل که گاهی افرادی با ایجاد آتش سوزیهای عمدی ، شرکتهای بیمـ? طرف قرارداد را فریب داده و مبالغی تحت عنوان خسارت دریافت میکردند. این مشکل بخصوص در شرکتهای بیم?اولیه  که فاقد تجربه و دقت کافی بودند بیشتر دیده می شد بطوریکه شرکتهای بیمه یکی پس از دیگری با ورشکستگی روبرو می شدند.

 
این حوادث و پیامدهای آن دو نتیجه اساسی داشت : نتیج? اول این بود که منجر به همکاری بیشتر شرکتهای بیمه گردید.حتی ، تعدادی از این شرکتها در یکدیگر ادغام شده یا حداقل با یکدیگر متحد شده و اتحادیه های آتش سوزی را تشکیل دادند. و نتیج? دوم این بود که در شرکتهای بیمه این فکر بوجود آمد که باید در جهت حفظ سرمایه خود ، نسبت به پیشگیری و مقابله با آتش سوزی عملاً اقدام کنند. بنابراین اولین قدمهای تشکیل واحد آتش نشانی توسط شرکتهای بیمه برداشته شد.

 تشکیل واحد آتش نشانی توسط شرکتهای بیمه

در مورد تأسیس واحد آتش نشانی توسط شرکتهای بیمه ، می توان صندوق آتش سوزی شهر هامبورگ را یکی از پیشگامان محسوب کرد . در سال 1728، اداره تأسیسات آتش نشانی به این شرکت بیمه ملحق شد .

در انگلیس نیز بعد از حریق بزرگ شهر لندن ، شرکتهای بیمه به شکل های مختلف در خصوص پیشگیری و اطفاء حریق شروع به فعالیت نمودند که از جمله آن می توان به طراحی و ساخت تجهیزات آتش نشانی و استخدام افراد آتش نشان و تحقیق در خصوص علل ایجاد حریق اشاره کرد .

 حریقهای بعدی که خطرورشکستگی شرکتهای بیمه را به دنبال داشت این فعالیتها شتاب بیشتری بخشید مثلاً شرکت بیمه یونیون ، به اولین کسی که خبر آتش سوزی را اعلام میکرد یک شیلینگ جایزه میداد، همین مبلغ به کسی تعلق میگرفت که زنگ خطر را به صدا در می اورد .

این شرکت همچنین مأموران آتش نشان را به استخدام خود در آورده بود که در هنگام آتش سوزی به محل آتش سوزی رفته و کالا ها و اموال سالم را خارج کرده و با آتش مبارزه میکردند.

 
جالب آنجاست که در آن سالها هر یک از شرکتهای بیمه علامت فلزی مخصوصی که علامت آتش نام داشت ، برای واحد آتش نشانی خود در نظر گرفته بود .

در هنگام عقد قرارداد بیمه ، یکی از این علامتها به بیمه گذار تحویل می شد تا آن را در محل مناسبی از ساختمان مورد بیمه نصب کند.
 

هنگام آتش سوزی ، واحدهای آتش نشانی مختلف به محل حادثه آمده و با مشاهده علامت مذکور، چنانچه محل حادثه توسط شرکت بیمه مربوط به ایشان بیمه شده   بود ، وارد عمل شده و نسبت به اطفاء حریق اقدام میکردند. اما چنانچه علامت آتش مربوط به بیمه آنان نبود بدون هیچ عکس العملی محل حادثه را ترک میکردند.

تشکیل آتش نشانی شهری

بزودی مشخص شد روشی که واحدهای آتش نشانی مربوط به شرکتهای بیمه برای مقابله با حریق در پیش گرفته اند به هیچ وجه کارایی نداشته و معقول نمی باشد .

زیرا هرآتش سوزی صرف نظر از محل شروع آن ، می توانست با گسترش و وسعت یافتن آتش سوزی منافع تمام شرکتها را در معرض خطر قرار دهد .

به همین دلیل ، به مرور شرکتهای بیمه در خصوص یکنواخت ساختن فعالیت واحدهای آتش نشانی خود به هماهنگی و تفاهم دست یافتند و برای امور مربوط به اطفای حریق ، سازمان واحدی را تشکیل دادند .

 
مثلاً در سال 1833 ، در لندن، از ادغام واحدهای آتش نشانی چند شرکت بیمه ، سازمان واحدی به نام بنگاه ماشین های آتش نشانی تأسیس شد. این موسسه 80 نفر آتش نشان تمام وقت در اختیار داشت که در 13 ایستگاه آتش نشانی ، خدمت می کردند.
 
در همین سالها ، نخستین تلمبه های بخار آتش نشانی اختراع شد.

با توجه به توسعه روز افزون شهرها وگسترش صنایع از سوی دیگر آتش سوزی ها شدت گرفت که این امر مستلزم تلاش و کوشش بیشتر آتش نشانی هاو همچنین  صرف هزینه های بیشتر بود که ابتدا شرکت های بیمه با افزایش حق بیمه سعی در پوشش این هزینه نمودند ولی با توجه به ضرورت استخدام نیروهای بیشتر ، خرید تجهیزات اطفای حریق ، تعمیر و نگهداری لوازم آتش نشانی و ...مشخص شد که باید از سایر منابع ، از جمله دولت باید کمک گرفت.از آن جایی که حوزه فعالیت بیشتر این واحدهای آتش نشانی در شهرها قرار داشت و در اغلب شهرداری ها تجهیزاتی هرچند ساده ، برای مقابله با آتش سوزی ها پیش بینی شده بود و بطور کلی شهرداران خود را در مقابل حفظ جان شهروندان و حفظ اموال عمومی مسئول می دانستند، شرکتهای بیمه تحت سرپرستی شهرداری ها قرار گرفتند.البته ، شرکت های بیمه همچنان با روش های مختلف ،مانند کمک های مالی ، تحقیقاتی ،و ... از تشکیلات آتش نشانی حمایت می کنند.

 
با توجه به گسترش صنعت ، وقوع جنگ های جهانی و حوادث طبیعی باعث ایجاد انگیزه جهت تجهیز و ساماندهی آتش نشانی ها شد به طور ی که امروزه آتش نشانی ها رکن اساسی و اصلی امدادی کشورهای پیشرفته را تشکیل می دهند.

ایمنی را مصونیت در برابر آسیب های ناشی از حوادث، اعم از طبیعی و غیرطبیعی معنا کرده اند.
از آن جایی که نمی توان به ایمنی به صورت صد­ در­ صد دست یافت، کارشناسان معمولاً از اصلاحاتی نظیر «ارتقاء و ایمنی» و «سطح پیشرفت ایمنی» استفاده می کنند. سطح پیشرفت ایمنی رابطه تنگاتنگی با توسعه دارد، لذا در کشورهای پیشرفته، یکی از اهداف دولت ها، حداکثر کردن سطح پوشش ایمنی برای دست یابی به حداکثر توسعه است.
در کشور ما بیش از ۱۶۰ سال از تأسیس اولین ایستگاه آتش نشانی در شهر تبریز به سال ۱۲۲۱ شمسی و نزدیک به هشتاد سال از تأسیس آتش نشانی پایتخت می گذرد.
پس از انقلاب اسلامی، با انحلال سازمان دفاع غیرنظامی، فلسفه وجودی آتش نشانی­های کشور توسط بندهای ۱۴ و ۲۰ مادة ۵۵ قانون شهرداری تعریف گشت و از همین رو سازمان­های آتش نشانی زیر مجموعة شهرداری­ها قلمداد می شوند. بر اساس این قانون شهرداری ها ملزم هستند، برای حفظ شهرها از خطر سیل و حریق و دیگر مخاطرات تدابیر مؤثری اتخاذ نمایند.
نظر به اینکه کشور ما یک کشور حادثه خیز می باشد و از چهل حادثة طبیعی شناخته شده، سی مورد آن در ایران امکان وقوع دارد، توجه به بحث ایمنی همچنین تهیه و تدوین ضوابط و مقررات ایمنی، امریست ضروری.