هانری دونان در 8 مه 1826 در خانواده‌ای مذهبی در شهر ژنو دیده به جهان گشود . در زادگاه هانری دونان، پس از انتشار كتاب خاطرات سولفورینو تعدادی از افراد خیرخواه و سرشناس شهر ژنو از پیشنهادات وی استقبال نمودند و یك كمیته پنج نفره را تشكیل دادند. این كمیته در 23 اكتبر1863  با دعوت از 16 كشور اجلاس را در ژنو برگزار نمود كه براساس مصوبه اجلاس كمیته صلیب سرخ تأسیس گردد. صلیب سرخ كه معكوس رنگهای پرچم كشور سوئیس زادگاه هانری دونان بود به احترام وی بعنوان نشان كمیته بین‌المللی انتخاب گردید. با تلاشهای هانری دونان و كمیته بین‌المللی صلیب سرخ در جریان اجلاس سال 1864 در ژنو كه با شركت15  كشور اروپایی برگزار شد اولین كنوانسیون ژنو در مورد كمك‌رسانی به مجروحین جنگهای زمینی به تصویب رسید. در جنگ سال 1870 میان آلمان و فرانسه كه بمحاصرة پاریس انجامید، هانری دونان ضمن سازماندهی و جمع‌آوری كمكهای مردمی و انتقال پتو و غذا به جبهه‌ها، به مجروحین جنگ كمك نمود تا از منطقه درگیری خارج شوند و سال بعد كمیته بین‌المللی صلیب سرخ به سرپرستی دونان اسامی اسراء جنگ را اعلام نمود و خانواده‌های آنان را از نگرانی خارج ساخت در سال 1875 نام كمیته به ” كمیته بین‌المللی صلیب سرخ “ تغییر یافت. در سال 1876 دولت عثمانی بجای استفاده از نشان صلیب سرخ از معكوس رنگهای پرچم خود یعنی هلال احمر در زمینه سفید برای جمعیت ملی خود استفاده كرد كه بعدها بسیاری از كشورهای اسلامی آن را بعنوان نشان جمعیت ملی خود بكار بردند. هانری دونان در سال 1901 اولین جایزة صلح نوبل را بخاطر تلاشهای بشردوستانه‌اش دریافت داشت و در سی‌ام اكتبر سال 1910 در سن 82 سالگی در گذشت. روز تولد هانری دونان یعنی هشتم ماه مه برابر با 18 اردیبهشت همه ساله بعنوان روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر گرامی داشته می‌شود

دولت ایران در سال 1301 جمعیت ملی خود را تأسیس نمود ولی بجای استفاده از نشان صلیب سرخ و یا هلال احمر علامت شیر و خورشید سرخ را بعنوان نشان جمعیت خود انتخاب كرد. با تلاشها و پیگیری متمادی دولت و جمعیت ایران سرانجام علامت شیر و خورشید در كنفرانس ژنو در سال1929  بعنوان نشان سوم مورد حمایت بین‌المللی، به تصویب رسید. از آن پس سه نشان صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ بعنوان نشانهای رسمی بین‌المللی شناخته شده و نهایتاً در متن كنوانسیون‌های چهارگانه ژنو مصوب 1949 بعنوان نشانهای سه گانه بین‌المللی كه تحت حمایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه قرار دارد به تصویب رسیدند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال 1359 دولت ایران با ارسال نامه‌ای به دولت سوئیس بعنوان امین و نگاهدارندة قراردادهای چهارگانه ژنو اعلام نمود كه استفاده از شیر و خورشید سرخ را به تعلیق درآورده و بجای آن از نشان هلال احمر استفاده خواهد نمود. از آن پس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر نام داد.
با گسترش ارتباطات بین‌المللی و توجه بیشتر به مسایل اجتماعی و بهداشتی در اوایل قرن بیستم، تعدادی از كشورها به فكر تأسیس تشكیلات جدیدی در داخل صلیب سرخ افتادند. به پیشنهاد رئیس صلیب سرخ آمریكا، هانری دیویسون، و جهت یاری رسانیدن به جمعیتهای ملی در زمینه بلایا و سوانح طبیعی و نیز خدمات بهداشتی و اجتماعی، اتحادیه جمعیتهای ملی صلیب سرخ در سال 1919 در شهر پاریس تأسیس گردید كه با افزایش كشورهای عضو این اتحادیه در سال 1991، به فدراسیون بین‌المللی جمعیتهای صلیب سرخ و هلال احمر تغییر نام داد. فدراسیون بین‌المللی امروزه با عضویت جمعیتهای ملی 178 كشور جهان و بعنوان بزرگترین سازمان بشردوستانه جهان در سطوح بین‌المللی، منطقه‌ای، ملی و محلی به كمك مردم آسیب‌دیده از بلایا و سوانح می‌شتابد و جمعیتهای ملی را در زمینه خدمات بشردوستانه و توسعه سازمان یاری می‌دهد.
كمیته بین‌المللی صلیب سرخ (تأسیس در سال 1863)، فدراسیون بین‌المللی جمعیتهای صلیب سرخ و هلال احمر (تأسیس سال1919)  و جمعیتهای صلیب سرخ و هلال احمر 178 كشور جهان مجموعاً نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر را تشكیل می‌دهند كه خدمات بشردوستانه خود را براساس اصول هفتگانه ذیل در سراسر جهان ارائه می‌نماید: